La economía de la misión franciscana española en China durante el siglo XVII: fuentes de financiación, gastos, préstamos y déficits
DOI:
https://doi.org/10.3989/hs.2021.036Palabras clave:
Franciscanos españoles, economía, siglo XVII, ChinaResumen
En el siglo XVII, los franciscanos españoles permanecían activos en China como una fuerza misionera muy importante. Con esfuerzos incansables, establecieron gradualmente sus propias misiones en las provincias de Shandong, Guangdong, Guangxi, Fujian, Jiangxi, etc., y lograron resultados sobresalientes. Sin embargo, estos misioneros dedicados a la empresa religiosa encontraron muchas dificultades económicas, no solo para garantizar las condiciones básicas de la vida diaria, sino también para llevar a cabo las actividades misioneras. Durante mucho tiempo, los investigadores han prestado relativamente poca atención a los dilemas económicos de los misioneros, especialmente esos relacionados con los franciscanos. El presente trabajo intenta utilizar las cartas e informes misioneros, y analizar la economía de los franciscanos españoles en China durante el siglo XVII.
Descargas
Citas
Alcobendas, Severiano, ed. 1933. Las misiones franciscanas en China: Cartas, informes y relaciones del padre Buenaventura Ibáñez (1650-1690). Con introducción, notas y apéndices, por el R. P. Fr. Severiano Alcobendas. Bibliotheca Hispana Missionum V. Madrid: Estanislao Maestre.
Cervera Jiménez, José Antonio. 2014. «Los intentos de los franciscanos para establecerse en China, siglos XIII-XVII». Sémata: Ciencias Sociais e Humanidades 26: 425-446. https://revistas.usc.gal/index.php/semata/article/view/1966
Cui, Weixiao [崔维孝]. 2006. 明清之际西班牙方济会在华传教研究 (1579-1732) [The Study of the Missions of Spanish Franciscans in China during the Ming and Qing Dynasties (1579-1732), Mingqingzhiji xibanya fangjihui zaihuachuanjiao yanjiu (1579-1732)]. Beijing: Zhonghua Book Company.
Cui, Weixiao [崔维孝]. 2007. «明清时期方济会与耶稣会在华传教客体对比分析» [The Contrast Analysis of the Missionary Objects of the Franciscans and Jesuits in the Ming and Qing Dynasties, Mingqingshiqi fangjihui yu yesuhui zaihuachuanjiaoketi duibifenxi]. 历史档案 [Historical Archives, Lishi dang'an] 2: 16-23.
Cummins, J. S. 1978. «Two Missionary Methods in China: Mendicants and Jesuits». Archivo Ibero-Americano 38: 33-108.
Cummins, J. S. 1993. A Question of Rites. Friar Domingo Navarrete and the Jesuits in China. Cambridge: Scholar Press.
De Huerta, Félix. 1865. Estado geográfico, topográfico, estadístico, histórico-religioso de la santa y apostólica provincia de S. Gregorio Magno. Binondo: Imprenta de M. Sanchez y C.a Dong, Shaoxin [董少新]. 2008. 形神之间--早期西洋医学入华史稿 [ Between Flesh and Spirit - The Draft of the History in the Initial Phase of the Dissemination of Western Medicine to China, Xingshenzhijian - zaoqi xiyangyixue ruhuashigao]. Shanghai: Shanghai Classics Publishing House.
Gernet, Jacques. 1982. Chine et christianisme. Action et réaction. Paris: Gallimard.
Gernet, Jacques. 1985. China and the Christian Impact. A Conflict of Cultures. Cambridge - París: Cambridge University Press - Éditions de la Maison des Sciences de l'Homme.
Gernet, Jacques. 1989. Primeras reacciones chinas al cristianismo. México: Fondo de Cultura Económica.
Golvers, Noël. 1999. François de Rougemont, S.J., Missionary in Ch'ang-Shu (Chiang-Nan): Study of the Account book (1674-1676) and the Elogium. Leuven: Leuven University Press.
Greslon, Adrien. 1671. Histoire de la Chine sous la domination des Tartares. París: Henault.
Kang, Zhijie [康志杰]. 1994. «论明清在华耶稣会财务经济» [The Finance and Economy of the Jesuits in China during the Ming and Qing Dynasties, Lun mingqing zaihuayesuhuishi caiwujingji]. 史学月刊 [Journal of Historical Science, Shixue yuekan] 3: 35-42.
Kang, Zhijie [康志杰]. 2016. «十八世纪北京耶稣会士开办钱庄研究» [Study of the Money Shops Opened by the Jesuits in Beijing during the 18 Century, 18shiji beijingyesuhuishi kaibanqianzhuang yanjiu]. 世界宗教研究 [Studies in World Religions, Shijie zongjiao yanjiu] 4: 153-164. https://doi.org/10.14725/jenc.v4n1a1510
Kang, Zhijie [康志杰]. 2019a. «利玛窦在华经济活动及其经济伦理观分析» [Matteo Ricci's Economic Activities in China and the Analysis on His View of Economic Ethics, Li Madou zaihuajingjihuodong jiqijingjilunliguan fenxi]. 北京行政学院学报 [Journal of Beijing Administration Institute, Beijing xingzhengxueyuan xuebao] 3: 123-128. https://doi.org/10.32629/ej.v3i4.535
Kang, Zhijie [康志杰]. 2019b. 中国天主教财务经济研究 (1582-1949) [Financial and Economic Studies of Chinese Catholicism (1582-1949), Zhongguo tianzhujiao caiwujingji yanjiu (1582-1949)]. Beijing: People's Publishing House.
Maas, Otto, ed. 1917. Cartas de China (segunda serie): Documentos inéditos sobre misiones de los siglos XVII y XVIII. Sevilla: Antigua Casa de Izquierdo y Compañía.
Maldonado de Puga, Juan Manuel. 1742. Religiosa hospitalidad, por los Hijos del piadoso coripheo Patriarcha y Padre de Pobres S. Juan de Dios, en su Provincia de S. Raphael de las Islas Philipinas: compendio substancial de su fundacion, progressos, y estado presente…. Impresso en Granada por Joseph de la Puerta.
Malek, Roman, ed. 1998. Western Learning and Christianity in China. The Contribution and Impact of Johann Adam Schall von Bell, S.J. (1592-1666). Monumenta Serica, Monograph Series, 35. Nettetal: Steyler Verlag.
Mensaert, Georges, ed. 1975. Sínica Franciscana, vol. VIII, Relationes et Epistolas Fratrum Minorum Hispanorum in Sinis qui a. 1684-1692 Missionem Ingressi Sunt. Roma: Collegium S. Antonii.
Mensaert, Georges, Fortunato Margiotti & Antonio Sisto Rosso, eds. 1965. Sínica Franciscana, vol. VII, Relationes et Epistolas Fratrum Minorum Hispanorum in Sinis qui a. 1672-1681 Missionem Ingressi Sunt. Roma: Collegium S. Antonii.
Mungello, David E. 2001. The spirit and the flesh in Shandong, 1650-1785. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers.
Pfister, Louis. 1932. Notices biographiques et bibliographiques sur les Jésuites de l'ancienne mission de Chine, 1552-1773. Shanghai: Imprimerie de la Mission catholique.
Ricci, Matteo & Nicolas Trigault. 1621. Istoria de la China i cristiana empresa hecha en ella por la Compañía de Iesus (trad. del latín al castellano por el Licenciado Duarte). Sevilla: Gabriel Ramos Veiarano, Editor. Tang, Kaijian [汤开建]. 2001. «明清之际中国天主教会传教经费之来源» [The Financial Resource of the Missionary Activities of Chinese Catholic Church in the Ming and the Qing Dynasties, Mingqingzhiji zhongguotianzhujiaohui chuanjiaojingfei zhilaiyuan]. 世界宗教研究 [Studies in World Religions, Shijie zongjiao yanjiu] 4: 73-87.
Valdés Lakowsky, Vera. 1987. De las minas al mar: Historia de la plata mexicana en Asia 1565-1834. México D.F.: Fondo de Cultura Económica.
Villarroel, Fidel. 1993. «The Chinese Rites Controversy - Dominican Viewpoint». Philippiniana Sacra XXVIII, 82: 5-61.
Wang, Minglun [王明伦] ed. 1984. 反洋教书文揭帖选 [ Anthology of the Documents against the Foreign Religion (Christianity), Fanyangjiao shuwenjietiexuan]. Ji'nan: QiLu Press.
Wang, Zhihong [王志红]. 2017. «近代早期的传教士与马尼拉大帆船贸易» [The Missionaries and Manila Galleon Trade in Early Modern Times, Jindaizaoqide chuanjiaoshi yu manila dafanchuan maoyi]. 东南亚南亚研究 [ Southeast Asian Studies, Dongnanya nanya yanjiu] 3: 69-73.
Wyngaert, Anastasius Van Den, ed. 1933. Sínica Franciscana, vol. II, Relationes et Epistolas Fratrum Minorum Saeculi XVI et XVII. Quaracchi, Firenze: Collegium S. Bonaventurae.
Wyngaert, Anastasius Van Den, ed. 1936. Sínica Franciscana, vol. III, Relationes et Epistolas Fratrum Minorum Saeculi XVII. Quaracchi, Firenze: Collegium S. Bonaventurae.
Wyngaert, Anastasius Van Den, ed. 1942. Sínica Franciscana, vol. IV, Relationes et Epistolas Fratrum Minorum Saeculi XVII et XVIII.
Quaracchi, Firenze: Collegium S. Bonaventurae.
Zhao, Erxun [赵尔巽] 1977. 清史稿 [ Draft History of Qing, Qingshigao]. Beijing: Zhong.
Descargas
Publicado
Cómo citar
Número
Sección
Licencia
Derechos de autor 2021 Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC)

Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución 4.0.
© CSIC. Los originales publicados en las ediciones impresa y electrónica de esta Revista son propiedad del Consejo Superior de Investigaciones Científicas, siendo necesario citar la procedencia en cualquier reproducción parcial o total.
Salvo indicación contraria, todos los contenidos de la edición electrónica se distribuyen bajo una licencia de uso y distribución “Creative Commons Reconocimiento 4.0 Internacional ” (CC BY 4.0). Consulte la versión informativa y el texto legal de la licencia. Esta circunstancia ha de hacerse constar expresamente de esta forma cuando sea necesario.
No se autoriza el depósito en repositorios, páginas web personales o similares de cualquier otra versión distinta a la publicada por el editor.